Cơ sở để các nhà khoa học đặt vấn đề bảo vệ trái đất một cách nghiêm túc là cách đây 65 triệu năm đã có một thiên thạch có bề ngang khoảng 10 km đâm vào trái đất khiến loài khủng long tuyệt chủng. Một viễn cảnh đáng sợ như thế có thể xảy ra bất cứ lúc nào đối với loài người. Đây là vấn đề thời gian mà thôi, theo các nhà khoa học nghiêm túc nhất. Tại hội nghị MPC, đại diện của cơ quan không gian Mỹ (NASA) đã báo động rằng họ thiếu tiền không chỉ để tiến hành cuộc tìm kiếm và nhận diện những vật bay gần trái đất (NEO) có khả năng đâm vào trái đất theo yêu cầu của Quốc hội Mỹ mà còn để tiến hành những giải pháp kỹ thuật chống hiểm họa từ trên trời rơi xuống. Chạy đua với thời gian Trước khi đưa ra một giải pháp thích hợp, người ta phải biết trước đối tượng của mình là ai, cấu tạo ra sao, đường bay thế nào v.v… Và bất cứ một giải pháp nào cũng cần có thời gian chuẩn bị ít nhất là 10 năm đối với một thiên thạch có bề ngang lớn hơn 200 m. Apophis thuộc vào loại này. Giả định thiên thạch Apophis sẽ đâm vào trái đất vào ngày 13-4-2029 như các nhà thiên văn từng dự báo, các nhà khoa học phải làm gì? Các nhà thiên văn ở NASA đã nhấn mạnh rằng mọi biện pháp phải sẵn sàng chậm nhất trước năm 2013, nếu không sẽ trở tay không kịp. Vấn đề quan trọng trước mắt là, theo các chuyên gia về NEO ở NASA, là phải có một phương tiện đuổi bắt Apophis hữu hiệu mà hiện nay chưa có. NASA từng đề nghị chế tạo và đưa lên quỹ đạo trái đất một viễn vọng kính hồng ngoại tuyến không chỉ để theo dõi sát nút thiên thạch Apophis mà cả những NEO khác. Toàn bộ dự án này cần 1 tỉ USD và Quốc hội Mỹ đã bác bỏ hoàn toàn vì “quá tốn kém”. Cái người ta cần biết là cấu tạo của Apophis rỗng, xốp hay đặc; vị trí của nó từng ngày với sai sót không quá 0,8 km. Chuyện này cực kỳ quan trọng vì nó quyết định nên xử lý tình huống bằng giải pháp nào là hữu hiệu nhất. Đây cũng là nội dung chủ yếu của một phi vụ đeo bám. Nó cần ít nhất 6 năm để lên kế hoạch. Và theo NASA, chậm nhất phải hoàn tất mọi việc vào năm 2014. Trong trường hợp của Apophis, hiện nay chúng ta có 22 năm để chuẩn bị. Liệu có đủ thời gian không? Vấn đề này tùy thuộc vào chính phủ các nước, nhất là các nước có tiềm năng kỹ thuật và tiền bạc để tiến hành các biện pháp chống lại “cái chết vì thiên thạch” như Mỹ, Nga hay Liên hiệp châu Âu. Tưởng cũng biết rằng bất cứ giải pháp kỹ thuật nào nhằm đánh lạc hướng các “thiên thạch sát thủ” cũng cần cả chục năm để thiết kế, chế tạo và thử nghiệm. Đuổi khách bằng bom hạt nhân? Hiện có bốn giải pháp chủ yếu để đuổi “khách không mời” đi chỗ khác chơi như sau:
1. Giải pháp được nhắc tới nhiều nhất là phóng một tên lửa mang đầu đạn hạt nhân bắn tan tành (hoặc phần lớn) “thiên thạch sát thủ”. Hiện nay chưa có vũ khí hạt nhân nào đủ sức bắn tan một thiên thạch có bề ngang 1 km mà chỉ có thể làm nó bốc hơi một phần hoặc bể thành từng miếng nhỏ dưới 35 m cháy tan khi tiếp xúc với khí quyển trái đất. Nhược điểm của giải pháp này là nếu có những mảnh vỡ lớn hơn 35 m thì chúng vẫn đâm xuống mặt đất, có thể gây thiệt hại lớn như thường. Các chuyên gia ở NASA thiên về giải pháp cho nổ một quả bom hạt nhân lớn hoặc nhiều quả nhỏ bên cạnh thiên thạch, không làm nó bể vụn mà chỉ làm cho nó đổi hướng bay chệch khỏi trái đất. NASA tin rằng giải pháp này hiệu quả gấp 10 thậm chí gấp 100 lần so với các giải pháp khác. 2. Phóng một con tàu vũ trụ không người lái đâm thẳng vào thiên thạch làm cho nó bay sang hướng khác. Cơ quan không gian châu Âu (ESA) đã bắt đầu nghiên cứu thiết kế một phi vụ không gian tương tự có tên Don Quijote từ năm 2000. Ian Carnelli, một thành viên của nhóm nghiên cứu ý tưởng, cho biết dự án này bao gồm hai tàu vũ trụ. Cái thứ nhất đo đạc quỹ đạo và tìm hiểu cấu trúc của thiên thạch và quan sát. Cái thứ hai sẽ được lái đâm thẳng vào thiên thạch. Đây là lần đầu tiên nhiệm vụ đẩy xa thiên thạch được thiết kế trên thực tế. Trong trường hợp thiên thạch Apophis, ESA cho rằng chỉ cần phóng một con tàu nặng dưới 1 tấn tác động lên thiên thạch là có thể đạt mục tiêu. 3. Hai nhà khoa học Edward T. Lu và Stanley Love đề nghị dùng một tàu vũ trụ không người lái thật lớn bay lởn vởn trên thiên thạch để đẩy nó sang một quỹ đạo khác an toàn cho trái đất theo lực hấp dẫn. Nhiều người gọi nó là “máy kéo không gian”. Giải pháp này tuy chậm, cần nhiều năm, nhưng ưu điểm là có thể áp dụng với tất cả các loại thiên thạch. Dùng hai cách đầu có thể không hiệu quả đối với thiên thạch có cấu trúc xốp. Dự án này cần 300 triệu USD. 4. Một nhà khoa học khác có tên H. Jay Melosh đề nghị đẩy xa thiên thạch nguy hiểm bằng cách chiếu tập trung năng lượng mặt trời vào bề mặt khiến nó tự quay nhanh hơn và di chuyển theo một quỹ đạo khác. Giải pháp này chỉ có thể áp dụng với các thiên thạch nhỏ.
Giải pháp nào cũng vậy đều yêu cầu đầu tư rất nhiều tiền và những phát minh kỹ thuật mới. Các quan chức ở NASA nói họ không sợ thiếu kỹ thuật mà chỉ lo thiếu tiền. Và trên thực tế, NASA báo cáo tại hội nghị MPC rằng Chính phủ và Quốc hội Mỹ chi quá ít.
THẢO HƯƠNG tổng hợp