“thực Trạng, Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Lực, Hiệu Quả Việc Áp Dụng Biện Pháp Cưỡng Chế Thi Hành Án Dân Sự Trên Địa Bàn Tỉnh Quảng Ngãi” (Số Liệu Từ Ngày 1/12/2013 Đến 31/5/2015)
--- Bài mới hơn ---
Thứ ba – 08/03/2016 15:32
I-THỰC TIỄN CÔNG TÁC CƯỠNG CHẾ THADS TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI 1- Số lượng việc cưỡng chế THA
Theo số liệu thống kê “Kiểm sát các vụ cưỡng chế THA” từ ngày 1/12/2013 đến ngày 31/5/2015 các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh đã tổ chức thực hiện 97 quyết định cưỡng chế để thi hành án cho 154 việc (cấp tỉnh 11 quyết định cưỡng chế thi hành cho 36 việc), tỷ lệ việc cưỡng chế trên số việc có điều kiện là 1,78% (số việc có điều kiện thi hành/tổng số việc phải thi hành là 8.641/9301). Kết quả của công tác cưỡng chế đạt được như sau:
– 37 vụ cưỡng chế hoàn thành đã thực hiện xong các trình tự thủ tục THA và thanh toán tiền theo quy định của pháp luật, trong đó có 5 vụ sau khi ban hành quyết định cưỡng chế thì người phải THA đã đến cơ quan THA thực hiện việc thi hành án trước khi tổ chức lực lượng cưỡng chế.
2- Các biện pháp cưỡng chế THA đã được áp dụng
Trong kỳ các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh chỉ áp dụng 3 trong nhiều biện pháp cưỡng chế THA được quy định tại Điều 71 Luật THADS như sau:
2.1-Khấu trừ tiền trong tài khoản
Điều 76 Luật THADS quy định:
“1- Chấp hành viên ra quyết định khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án. Số tiền khấu trừ không được vượt quá nghĩa vụ thi hành án và chi phí cưỡng chế.
2.2-Trừ vào thu nhập của người phải THA
Điều 78 Luật THADS quy định:
2- Ngay sau khi nhận được quyết định về khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án, cơ quan tổ chức đang quản lý tài khoản phải khấu trừ tiền để chuyển vào tài khoản của cơ quan thi hành án dân sự hoặc chuyển cho người được thi hành án theo quyết định khấu trừ”.
“1- Thu nhập của người phải thi hành án gồm tiền lương, tiền công, tiền lương hưu, tiền trợ cấp mất sức lao động và thu nhập hợp pháp khác.
2-Việc trừ vào thu nhập của người phải thi hành án được thực hiện trong các trường hợp sau đây:
a- Theo thỏa thuận của đương sự;
b- Bản án, quyết định ấn định trừ vào thu nhập của người phải thi hành án;
c- Thi hành án cấp dưỡng, thi hành án theo định kỳ, khoản tiền phải thi hành án không lớn hoặc tài sản khác của người phải thi hành án không đủ để thi hành án.
3– Chấp hành viên ra quyết định trừ vào thu nhập của người phải thi hành án. Mức cao nhất được trừ vào tiền lương, tiền công, tiền lương hưu, tiền trợ cấp mất sức lao động là 30% tổng số tiền được nhận hàng tháng, trừ trường hợp đương sự có thỏa thuận khác. Đối với thu nhập khác thì mức khấu trừ căn cứ vào thu nhập thức tế của người phải thi hành án, nhưng phải đảm bảo điều kiện sinh hoạt tổi thiểu của người đó và người được nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật.
4– Cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động, Bảo hiểm xã hội nơi người phải thi hành án nhận tiền lương, tiền công, tiền lương hưu, tiền trợ cấp và các thu nhập hợp pháp khác có trách nhiệm thực hiện quy định tại khoản 2 và khoản 3 điều này”.
Thực tiễn những năm qua chỉ có 2 Quyết định số 02, 03 cùng ngày 16/8/2010 của Cục THADS tỉnh trừ 25% tiền lương hưu hàng tháng của bà Phạm Thị Thu Trang và 20% tiền trợ cấp thương binh hàng tháng của ông Nguyễn Thanh Phương là vợ và chồng đều ở phường Trần Hưng Đạo, thành phố Quảng Ngãi để thi hành nghĩa vụ phải trả 33.621.042đ và 5 chỉ vàng 24K
Để thực hiện 2 quyết định cưỡng chế trừ vào thu nhập, Cục THADS đã tổ chức nhiều cuộc họp bàn biện pháp và ban hành nhiều văn bản đề nghị phối hợp gửi các cơ quan Lao động – Thương binh xã hội nơi quản lý tiền trợ cấp của ông Phương và Bảo hiểm xã hội nơi quản lý lương hưu của bà Trang. Tuy nhiên cũng chỉ thu được 20% của 3 tháng trợ cấp thương binh của ông Phương (từ tháng 3 đến tháng 6/2012) và 25% 6 tháng lương hưu của bà Trang (từ tháng 6 đến tháng 12/2011). Sau đó ông Phương và Trang không ký nhận vào danh sách chi trả phụ cấp và lương hưu nên 2 cơ quan (Phòng Lao động -TBXH và Bảo hiểm xã hội) gặp khó khăn trong việc quyết toán tài chính hàng năm và dừng việc khấu trừ để báo cáo thỉnh thị tỉnh, Trung ương, đến năm 2014 các cơ quan ở Trung ương có Thông tư liên tịch số 02/2014/TTLT/BTP-BTC-BLĐTBXH-NHNNVN ngày 14/01/2014 của Bộ Tư Pháp, Bộ Tài chính, Bộ Lao động thương binh xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp Việt Nam về việc hướng dẫn cung cấp thông tin về tài khoản, thu nhập của người phải thi hành án và thực hiện phong tỏa, khấu trừ để THADS (có hiệu lực từ ngày 1/3/2014) có quy định rõ:
“Khi nhận được quyết định khấu trừ vào thu nhập của người phải thi hành án, cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động, Bảo hiểm xã hội nơi đang quản lý tiền lương, tiền công, tiền lương hưu, tiền trợ cấp và các khoản thu nhập hợp pháp khác của người phải THADS phải khấu trừ tiền để chuyển vào tài khoản của cơ quan THADS hoặc chuyển cho người được thi hành án theo quyết định trừ vào thu nhập.
Trường hợp trừ vào thu nhập của người phải THADS thông qua Bảo hiểm xã hội thì người phải THADS có trách nhiệm ký nhận vào danh sách chi trả lương hưu hoặc tiền trợ cấp mất sức lao động hàng tháng. Trường hợp người phải THADS cố tình không ký vào biểu mẫu đã quy định thì cần lập biên bản và Chấp hành viên ký thay đương sự đối với số tiền khấu trừ để nhận số tiền khấu trừ đó và chuyển biên lai thu tiền thi hành án cho cơ quan trừ vào thu nhập làm thủ tục quyết toán”
Sau khi Thông tư liên tịch số 02 nêu trên có hiệu lực, Cục THADS tỉnh Quảng Ngãi có Công văn số 353/CTHA ngày 31/3/2014 gửi phòng Lao động – Thương binh xã hội số 341 ngày 26/3/2014 gửi Bảo hiểm xã hội đề nghị tiếp tục thực hiện quyết định cưỡng chế trừ vào thu nhập hàng tháng của ông Phương, bà Trang nhưng vẫn không được cơ quan Bảo hiểm xã hội thực hiện. Ngày 4/6/2014 Cục THADS ban hành tiếp Công văn số 705/CTHA gửi cơ quan Bảo hiểm xã hội đề nghị thực hiện quyết định cưỡng chế trừ vào thu nhập hàng tháng của bà Trang nhưng vẫn không được thực hiện triệt để. Ngày 20/1/2015 Cục THADS đã tổ chức cuộc họp bàn phối hợp thực hiện quyết định cưỡng chế trừ vào thu nhập hàng tháng của bà Trang với thành phần mời đại diện Viện KSND tỉnh, BHXH tỉnh và BHXH cấp huyện. Tại cuộc họp này đại diện VKS đã nêu rõ quan điểm về việc không thực hiện quyết định cưỡng chế trừ vào thu nhập là vi phạm pháp luật, nêu rõ từng quy định cụ thể của điều luật và yêu cầu cơ quan BHXH phải nghiêm túc thực hiện. Kết thúc cuộc họp đã thống nhất kết luận: Bảo hiểm xã hội tỉnh đồng ý tạo thủ tục tài chính kế toán phù hợp với quy định để Bảo hiểm xã hội cấp dưới tiếp tục thực hiện việc khấu trừ thu thập từ lương hưu hàng tháng của bà Phạm Thị Thu Trang. Sau cuộc họp việc thi hành án này được thực hiện thông suốt.
Như vậy: Luật THADS đã quy định rất rõ trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức … như đã viện dẫn tại khoản 4 Điều 78 nêu trên và trách nhiệm cụ thể của Bảo hiểm xã hội trong THADS được quy định tại Điều 177 Luật THADS như sau:
“1- Cung cấp đúng, đầy đủ, kịp thời thông tin, số liệu về các khoản thu nhập của người phải thi hành án đang được chi trả qua Bảo hiểm xã hội theo yêu cầu của Chấp hành viên, cơ quan thi hành án dân sự.
2- Thực hiện nghiêm chỉnh, kịp thời yêu cầu của Chấp hành viên về khấu trừ thu nhập của người phải thi hành án để thi hành án.
3- Thực hiện đầy đủ yêu cầu khác của Chấp hành viên, cơ quan thi hành án dân sự theo quy định của luật này.
Tuy nhiên các văn bản dưới luật, các thủ tục hành chính của các cơ quan ban ngành còn chồng chéo, không phù hợp với luật vẫn được áp dụng trong thực tiễn tạo nên mỗi cơ quan, ngành, người hiểu khác nhau, không có sự thống nhất phối hợp THA. Khi có Thông tư liên tịch hướng dẫn rõ những vướng mắc trong thực tiễn sẽ tạo được sự thống nhất, nhưng nếu chỉ cơ quan THADS “Độc lập tác chiến” cũng khó hoàn thành nhiệm vụ – sự tham gia nêu rõ quan điểm, căn cứ pháp luật của đại diện Viện kiểm sát sẽ tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ cơ quan THADS trong quá trình thao tác nghiệp vụ để hoàn thành nhiệm vụ chung mà Đảng và Nhà nước giao cho mỗi ngành.
2.3- Kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án kể cả tài sản đang do người thứ 3 giữ
2.3.1- Án tuyên không rõ, tuyên sai:
Thời gian qua các cơ quan THADS đã ban hành 23 văn bản đề nghị Tòa án giải thích, đính chính đối với các bản án, quyết định của Tòa án tuyên không rõ, tuyên sai so với thực tế, đặc biệt là các quyết định công nhận sự thỏa thuận Tòa án tôn trọng quyền định đoạt của các đương sự nhưng khi phát sinh việc thi hành án Chấp hành viên xác minh để cưỡng chế thì đương sự chống đối, khiếu kiện. Kiểm tra cụ thể tài sản nhà cửa, đất trên thực tiễn khác với nội dung công nhận sự thỏa thuận, có bản án có hiệu lực pháp luật từ nhiều năm khi lập kế hoạch cưỡng chế phát hiện vi phạm nhưng đã hết thời hiệu kháng nghị giám đốc thẩm, không thể tổ chức cưỡng chế được
Ví dụ: Bản án số 01/2006/DSST ngày 11/1/2006 về việc chia di sản thừa kế giữa nguyên đơn ông R đại diện và bị đơn là vợ chồng ông M bà B. Tòa án xác định mảnh vườn 1604m2 do vợ chồng ông M, bà B đang quản lý sử dụng là của ông Lâm C bà T (cha, mẹ ông M, R) chết để lại nên chia cho các đồng thừa kế, khi Chấp hành viên phối hợp với Kiểm sát viên xác minh chuẩn bị cưỡng chế theo kiến nghị của Viện kiểm sát thì đương sự cung cấp tài liệu do HTX nông nghiệp xác nhận diện tích đất nêu trên được UBND huyện Tư Nghĩa trước đây cấp cho hộ ông M theo Nghị định 64 của Chính phủ (đất cấp theo định suất cho hộ gia đình, cá nhân nào thì người đó được quyền sử dụng).
2.3.2- Án xử sai qua nhiều cấp chậm phát hiện xử lý, khi án có hiệu lực pháp luật cơ quan THADS chịu sức ép từ nhiều phía, người được thi hành án khiếu kiện yêu cầu phải kiên quyết tổ chức thi hành án theo quy định của pháp luật; người phải thi hành án thì khiếu kiện kêu oan cho rằng án xử sai nên tìm đủ cách để chống đối việc thi hành án, báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng vào cuộc, đơn từ nhiều cơ quan Trung ương đến địa phương chuyển tới; cơ quan THADS phối hợp liên ngành động viên thuyết phục người phải thi hành án tự nguyện thi hành nhiều lần không hiệu quả, họp bàn cưỡng chế thi hành án giữa các cơ quan, ban ngành chưa có sự thống nhất cao vì cảm thấy án tuyên chưa đủ sức thuyết phục; báo cáo thỉnh thị cấp trên và cấp giám đốc thẩm chậm được trả lời.
-Vụ ” Đòi lại nhà, đất” giữa nguyên đơn vợ chồng ông Lũy bà Hoa và bị đơn vợ chồng ông Khiêm bà Huệ, ông Luận bà Hạnh.
Vụ án này đã qua 4 lần xét xử với 1 quyết định tái thẩm và 1 quyết định giám đốc thẩm nhưng vẫn chưa giải quyết được.
Vòng 1 án sơ thẩm số 10/DSST ngày 27/5/2004, án phúc thẩm số 71 ngày 26/11/2004 đều chấp nhận nhà, đất mà vợ chồng anh em Khiêm, Luận đang quản lý sử dụng thuộc quyền sở hữu, sử dụng của vợ chồng Nguyễn Văn Lũy, Hồ Thị Thanh Hoa. Án có hiệu lực pháp luật cơ quan THADS ban hành quyết định thi hành án vào tháng 5/2005, ông Khiêm, ông Luận liên tục khiếu kiện đề nghị TAND tối cao xem xét nhưng không được trả lời. Khi Chủ tịch UBND tỉnh và Bộ trưởng Bộ Tư Pháp có công văn đề nghị thì TAND tối cao trả lời không có căn cứ giám đốc thẩm. Vợ chồng ông Lũy bà Hoa liên tục có đơn gửi đến nhiều cơ quan Trung ương và địa phương khiếu kiện chậm thi hành án. Năm 2007 Chấp hành viên ban hành quyết định cưỡng chế giao nhà và quyền sử dụng đất cho vợ chồng ông Lũy, bà Hoa. Quá trình phối hợp họp bàn nhiều lần đi đến thống nhất sẽ tổ chức cưỡng chế vào ngày 19/12/2007 thì ngày 18/12/2007 Chánh án TAND tối cao có Công văn yêu cầu hoãn thi hành án 90 ngày để xem xét giám đốc thẩm nhưng hết thời hạn 90 ngày vẫn không có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm. Ngày 24/3/2008 thủ trưởng cơ quan THADS tỉnh ban hành các quyết định tiếp tục thi hành án thì bị vợ chồng ông Khiêm, ông Luận phản đối việc thi hành án. Ngày 3/6/2008 Chủ tịch UBND tỉnh – Trưởng ban chỉ đạo THADS tiếp tục có công văn đề nghị Chánh án TAND tối cao cho biết có kháng nghị giám đốc thẩm hay không nhưng không được phúc đáp. Ngày 23/7/2008 Chủ tịch UBND tỉnh có công văn chỉ đạo và thống nhất kế hoạch cưỡng chế thi hành án nhưng gặp phải sự chống đối gay gắt của người phải thi hành án nên việc cưỡng chế chưa thực hiện được. Đến ngày 16/8/2010 Chánh án TAND tối cao có quyết định tái thẩm số 34/DS-TT hủy toàn bộ 2 bản án nêu trên giao hồ sơ cho TAND tỉnh xét xử sơ thẩm lại.
Vòng 2 án sơ thẩm số 03/2013/DS-ST ngày 29/5/2013, phúc thẩm số 56/2013/DS-ST ngày 26/9/2013 đều tuyên buộc vợ chồng anh em Khiêm, Luận phải tháo dỡ, chuyển dịch các tài sản trên đất để giao lại mặt bằng cho nguyên đơn (khác so với vòng 1 vì bà Hoa – nguyên đơn đã rút phần yêu cầu đòi lại nhà). Để thi hành án chủ tịch UBND tỉnh thành lập ban vận động thuyết phục tự nguyện thi hành án gồm đại diện Cục THADS, Sở Tư Pháp, Viện kiểm sát, Công an, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội liên hiệp phụ nữ, Hội nông dân tỉnh Quảng Ngãi và các tổ chức Hội đoàn thể cấp thành phố, cấp phường, tuy nhiên không đạt hiệu quả. Các đương sự tiếp tục khiếu kiện, ngày 26/8/2014 TAND tối cao có Công văn số 17/TANDTC-DS yêu cầu hoãn thi hành án 90 ngày và đến ngày 14/2/2015 Chánh án TAND tối cao có Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 30/2015/KN-DS đề nghị hủy bản án phúc thẩm số 56/2013/DS-PT, giao hồ sơ cho TAND tỉnh xét xử sơ thẩm lại (đến nay chưa xét xử lại)
Phần xét thấy của kháng nghị có nội dung trái ngược hoàn toàn với quyết định của các bản án đã tuyên trước đây “Có cơ sở xác định, có việc năm 1975 ông Lũy về quê bán nhà, đất ban đầu thỏa thuận bán cho ông Tấn nhưng sau đó chuyển nhượng lại cho ông Thành bà Nhuyễn (cha mẹ các bị đơn). Vì vậy việc Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng không có việc mua bán nhà, đất năm 1976 và hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất của ông Lũy với các người con của ông Thành bị vô hiệu để buộc vợ chồng anh Luận, vợ chồng anh Khiêm trả lại diện tích đất tranh chấp cho bà Hoa và những người thừa kế của ông Lũy là không phù hợp với các chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và thực tế”
-Vụ Nguyễn Thị Hạnh – Nguyễn Văn Út phải thi hành Bản án số 01/2013/KDTM-ST ngày 26/3/2013 của TAND huyện trả nợ Ngân hàng TMCP ngoại thương 610.647.524đ. Tài sản đảm bảo để vay tiền là quyền sử dụng đất và nhà của bà Hạnh ông Út.
Sau khi nhận được bản án có đóng dấu “án đã có hiệu lực pháp luật” của TAND huyện và nhận đơn yêu cầu THA. Chi cục trưởng Chi cục THADS huyện đã ban hành quyết định thi hành án. Hết thời hiệu tự nguyện 15 ngày vợ chồng bà Hạnh, ông Út không tự nguyện thi hành án do đó Chấp hành viên phải tiến hành các thủ tục cưỡng chế kê biên, định giá, bán đấu giá tài sản thế chấp là nhà, đất của bà Hạnh, ông Út.
3- Đánh giá kết quả công tác cưỡng chế THADS; những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân 3.1- Nhận xét, đánh giá
Trong quá trình Chấp hành viên tổ chức cưỡng chế kê biên … cho đến khi bán đấu giá thành tài sản thế chấp vợ chồng bà Hạnh, ông Út chưa có biểu hiện gì chống đối mà còn tham gia, phối hợp với Chấp hành viên thực hiện các thủ tục theo trình tự thi hành án. Đến khi nhận được Bản án số 01/2013/KDTM-ST thì bà Hạnh, ông Út viết đơn kháng cáo và thực hiện các động tác chống đối quyết liệt việc cưỡng chế giao nhà cho người mua được tài sản bán đấu giá là ông Trần Văn Hải.
2.3.3- Tài sản cưỡng chế kê biên đưa ra bán đấu giá nhưng không có người mua phải hạ giá nhiều lần kéo dài thời gian bán đấu giá ảnh hướng đến kết quả cưỡng chế thi hành án. Điển hình như:
3.2- Những tồn tại, hạn chế
Thời gian qua công tác cưỡng chế THADS tuy chưa được áp dụng nhiều nhưng kết quả đạt được đã thúc đẩy, khích lệ tiến độ giải quyết việc THADS, tạo niềm tin cho nhân dân về tính nghiêm minh của pháp luật góp phần ổn định tình hình trật tự trị an xã hội.
Quá trình cưỡng chế được Chấp hành viên chú trọng xác minh đầy đủ lập kế hoạch cẩn thận, trình tự thủ tục đảm bảo đúng quy định của pháp luật, chưa để xảy ra sai sót gì.
3.3- Nguyên nhân, tồn tại, hạn chế 3.3.1- Nguyên nhân chủ quan:
Các cơ quan chức năng phối hợp chặt chẽ, tạo điều kiện cho Chấp hành viên thực hiện các cuộc cưỡng chế được thuận lợi.
3.3.2- Nguyên nhân khách quan:
Các quy định của pháp luật về cưỡng chế thi hành án đầy đủ, rõ ràng. Những vụ cưỡng chế khó khăn, phức tạp đều được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Chủ tịch UBND – Trưởng ban chỉ đạo THADS.
Theo quy định của pháp luật thì tất cả các bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật và phần bản án, quyết định được thi hành ngay nếu hết thời hạn tự nguyện thi hành án người phải thi hành án có điều kiện mà không thi hành thì đều phải áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án. Tuy nhiên trong thực tiễn việc áp dụng biện pháp cưỡng chế rất ít, tỷ lệ việc cưỡng chế trên số việc có điều kiện thi hành án rất thấp, Chấp hành viên để thời gian động viên, thuyết phục người phải thi hành án tự nguyện thi hành án kéo dài làm cho số việc có điều kiện thi hành án tồn đọng ngày càng nhiều, tỷ lệ giải quyết việc thi hành án không đáp ứng chỉ tiêu Quốc hội giao.
Đối với những việc đã áp dụng biện pháp cưỡng chế thì thời gian giải quyết cũng kéo dài, số việc cưỡng chế hoàn thành trên số việc áp dụng biện pháp cưỡng chế chỉ đạt 38%.
Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, Chấp hành viên của cơ quan THADS chưa mạnh dạn, kiên quyết áp dụng biện pháp cưỡng chế thi hành án, ngại khó khăn, va chạm, sợ làm sai, sợ trách nhiệm do năng lực nghiệp vụ còn hạn chế. Theo thông báo số 17/TB-BTP ngày 11/5/2015 về Kết luận của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thúy Hiền tại Hội nghị quán triệt triển khai Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật THADS và sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2021 là “Ý thức trách nhiệm, tính gương mẫu đi đầu của một bộ phận cán bộ lãnh đạo, quản lý và Chấp hành viên chưa cao; có trường hợp năng lực chuyên môn chưa theo kịp yêu cầu nhiệm vụ; việc chấp hành kỹ cương, kỹ luật một số nơi chưa nghiêm”.
Số việc và tiền thụ lý tăng cao trong khi biên chế của cơ quan THADS không tăng; thị trường bất động sản chưa khởi sắc trở lại, nhiều tài sản kê biên, bán đấu giá không bán được; công tác phối hợp giữa Trung ương và địa phương còn chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn quản lý (kết luận của Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Nguyễn Thúy Hiền)
Một số bản án, quyết định tuyên không rõ khó thi hành, chậm được giải thích, đính chính, một số án xử sai, vi phạm pháp luật nhưng chậm được phát hiện giải quyết theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm khi đưa ra bàn biện pháp cưỡng chế thi hành án chưa được sự thống nhất của các cơ quan ban ngành và chính quyền địa phương.
II- MỘT SỐ GIẢI PHÁP, ĐỀ XUẤT NÂNG CAO HIỆU LỰC, HIỆU QUẢ VIỆC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ THADS
Để công tác cưỡng chế THADS đạt được hiệu qủa cao và đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ hiện nay cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp, đề xuất sau:
– Hiện nay, chúng ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN vì vậy việc thực hiện pháp luật đòi hỏi phải đảm bảo pháp chế nghĩa là không những tăng cường hoàn thiện hệ thống pháp luật mà còn phải đảm bảo cho pháp luật đi vào thực tiễn cuộc sống. Các quy định của pháp luật về cưỡng chế THADS phải được các cơ quan, tổ chức, công dân tôn trọng, thực hiện và trước hết đòi hỏi các cơ quan công quyền, các cán bộ công chức cơ quan Nhà nước phải gương mẫu chấp hành. Những văn bản dưới luật, văn bản hướng dẫn chuyên ngành phải phù hợp với quy định của Hiến pháp, Luật, nếu có xung đột thì phải chỉnh sửa và hướng dẫn thực hiện cho đúng luật, các cơ quan cấp trên phải tăng cường hướng dẫn khi có vướng mắc trong thực tiễn.
– Các bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật đưa ra thi hành phải đúng pháp luật, án tuyên phải rõ ràng, đúng với thực tế, đảm bảo tính khả thi. Nếu án có vi phạm pháp luật cần được phát hiện, xử lý kịp thời theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm, nếu người phải thi hành án có đơn khiếu kiện đến cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận thì giải quyết đơn kịp thời, đúng quy định của pháp luật; nếu án tuyên có sai sót, không rõ ràng thì Tòa án có thẩm quyền phải kịp thời đính chính, giải thích theo quy định; trường hợp đương sự có tranh chấp tài sản cưỡng chế kê biên thì đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đúng thời hạn luật định, không để kéo dài làm ảnh hưởng việc cưỡng chế thi hành án, nếu đương sự có đơn khởi kiện đến Tòa án thì đề nghị Tòa án thụ lý giải quyết sớm theo Quy chế phối hợp liên ngành số 01/QCPH/CTHADS-CA-VKSND-TAND ngày 19/5/2014 của Cục THADS, Công an, Viện KSND, TAND tỉnh Quảng Ngãi.
– Lãnh đạo, Chấp hành viên cơ quan THADS phải nêu cao tinh thần trách nhiệm và bản lĩnh nghề nghiệp để kiên quyết áp dụng các biện pháp cưỡng chế THADS đối với án có điều kiện mà người phải thi hành án không tự nguyện thi hành. Để tránh sai sót, vi phạm thì trình tự thủ tục xác minh, thông báo, kế hoạch cưỡng chế phải chi tiết, đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
– Các cơ quan kiểm sát và Kiểm sát viên phải chủ động tăng cường kiểm sát việc phân loại án của Chấp hành viên, những vụ việc có điều kiện để kéo dài thời gian thi hành án thì kiên quyết kiến nghị, yêu cầu Chấp hành viên cưỡng chế thi hành án. Trước khi ban hành kiến nghị phải đọc kỹ hồ sơ tài liệu về xác minh điều kiện thi hành án, xem tài sản định cưỡng chế kê biên có thế chấp ở đâu không và đối chiếu với cơ quan quản lý nơi đăng ký kê khai tài sản để biết. Đối với tài sản có giá trị của người phải thi hành án đã chuyển nhượng, tặng cho, cầm cố, thế chấp … sau khi có bản án, quyết định của Tòa án là hành vi tẩu tán tài sản để trốn tránh nghĩa vụ THADS cần phải yêu cầu cưỡng chế kê biên để thi hành án.
Trong quá trình kiểm sát việc cưỡng chế kê biên, Kiểm sát viên phải chú ý tính đúng đắn của trình tự, thủ tục cưỡng chế thi hành án theo luật định.
– Phải làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, động viên thuyết phục bằng nhiều hình thức trước và ngay tại chỗ khi thực hiện cưỡng chế thi hành án đối với người phải thi hành án và quần chúng nhân dân. Với những vụ khó khăn phức tạp cần tranh thủ sự động viên, thuyết phục của các cấp lãnh đạo, của người bà con thân thích có uy tín đối với người phải thi hành án và gia đình họ.
– Cần tổng kết rút kinh nghiệm sau cưỡng chế để phát huy mặt mạnh khắc phục những sai sót, vi phạm, tổng hợp thành tài liệu để bồi dưỡng nghiệp vụ về căn cứ pháp luật và thực tiễn kinh nghiệm trong công tác cưỡng chế THADS cho đội ngũ cán bộ làm công tác cưỡng chế thi hành án.
Bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật có thi hành một cách nghiêm chỉnh hay không, pháp chế xã hội chủ nghĩa có được đảm bảo hay không, quyền lợi của nhà nước, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân tổ chức có được bảo vệ hay không, phụ thuộc nhiều vào kết quả của việc thi hành án. Trong thi hành án dân sự, các bên đương sự có quyền tự định đoạt, thỏa thuận với nhau nhằm thực hiện các quyền, nghĩa vụ dân sự theo bản án, quyết định của Tòa. Tự nguyện thỏa thuận thi hành án là một nguyên tắc, biện pháp cần thiết trong hoạt động thi hành án dân sự.
Cưỡng chế thi hành án là biện pháp nghiêm khắc nhất mà chấp hành viên và cơ quan thi hành án áp dụng khi thực thi các bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Đó cũng chính là việc Chấp hành viên và Cơ quan thi hành án sử dụng quyền lực nhà nước bắt buộc đương sự phải thực hiện nghĩa vụ của mình nhằm đảm bảo pháp chế xã hội chủ nghĩa, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đảm bảo bản án, quyết định của Tòa án được thi hành kịp thời nghiêm chỉnh, đúng pháp luật bảo về quyền lợi của nhà nước; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.
Tác giả bài viết: Phạm Bá Ngân – Phòng 11
--- Bài cũ hơn ---
