Da người là bộ phận tiếp xúc với môi trường nhiều nhất trong cơ thể. Nó không chỉ là vỏ bọc bên ngoài cơ thể mà còn đảm nhiệm nhiều chức năng: Bảo vệ cơ thể khỏi những tác động bất lợi từ môi trường, chức năng hấp thu bài tiết đồng thời có khả năng dự trữ, điều hòa thân nhiệt cũng như chức năng cảm giác. Ngoài ra, da cũng có liên hệ mật thiết với các hệ cơ quan khác trong cơ thể, là nơi phản ánh tình trạng của các cơ quan bên trong.
” Chức năng bảo vệ của làn da: Da có chức năng bảo vệ các cơ quan thần kinh, mạch máu, xương, nội tạng trước các yếu tố có hại về sinh học, cơ học và vật lý. Nhờ vào hoạt động trẻ hóa da liên tục của lớp biểu bì, các yếu tố như bụi bẩn, vi khuẩn, độc tố cũng được liên tục bị đẩy ra ngoài. Ngoài ra cấu trúc của da được hình thành từ các sợi collagen có tính chất đàn hồi giúp da chịu được các áp lực đặt trên da. Đặc biệt, khả năng bảo vệ cơ thể khỏi những tác động bất lợi từ tia cực tím. Melanin trong da giúp hấp thu năng lượng của tia cực tím bảo vệ nhân tế bào và ngăn chặn chúng ảnh hưởng đến các bộ phận bên trong cơ thể.
” Chức năng bài tiết của làn da: Tùy theo vùng của cơ thể khác nhau mà số lượng tuyến mồ hôi cũng như cường độ bài tiết mồ hôi khác nhau. Thân mình đảm bảo bài tiết 50% mồ hôi, hai chi dưới 25%, hai cho trên 25%. Sự bài tiết mồ hôi ngoài nhiệm vụ tham gia điều tiết nhiệt độ còn góp phần đào thải các chất cặn bã độc hại ra khỏi cơ thể.
” Chức năng miễn dịch của làn da: Ngoài chức năng bảo vệ cơ thể bằng hàng rào vật lý, da còn có chức năng miễn dịch. Da chứa hầu hết các thành phần trong hệ miễn dịch như các tế bào Langerhans, tế bào lympho T, lympho B. Tế bào sừng còn tiết ra interferon khi có kháng nguyên (vi khuẩn, vi nấm, virus) xâm nhập vào cơ thể tế bào Langerhans xuất hiện bắt giữ kháng nguyên, trình diện kháng nguyên với tế bào.
” Chức năng điều hòa thân nhiệt của làn da: Da điều hòa nhiệt độ, giữ cho thân nhiệt ở mức ổn định nhờ hai cơ chế: ra mồ hôi và phản ứng vận mạch. Khi nhiệt độ bên ngoài hoặc thân nhiệt lên cao do bị nhiễm trùng hoặc một số lý do nào đó, cơ thể phản ứng bằng cách giãn mạch máu để tăng cường thoát nhiệt, tuyến mồ hôi tăng bài tiết, tăng cường thoát hơi nước để làm giảm nhiệt độ cơ thể. Khi nhiệt độ bên ngoài xuống thấp, các mạch máu dưới da co lại giảm tỏa nhiệt trên da.
” Chức năng hấp thu của làn da: Một loạt các chất được hấp thu vào cơ thể qua da. Có 2 con đường hấp thu một là qua biểu bì và hai là thông qua các lỗ chân lông. Các chất cấu trúc từ steroid như hoocmon nữ, hoocmon nam và các andreno corticoid cũng như các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, K sẽ dễ dàng hấp thu qua da. Những chức thân nước khó hấp thu hơn do không thấm qua được hàng rào bảo vệ của da. Các yếu tố ảnh hưởng đến đến sự hấp thu của một chất nào đó qua da có thể phụ thuộc vào các yếu tố như độ hòa tan trong dầu, tuổi tác, sự cung cấp máu cho các vùng da, nhiệt độ da, hàm lượng nướ trong lớp sừng, nhiệt độ và độ ẩm môi trường, hoặc kích thước của các hoạt chất thoa trên da. Da cũng được sử dụng như một hệ thống đưa thuốc vào trong cơ thể.
” Chức năng dự trữ của làn da:
Dự trữ nước: nước là thành phần quan trọng của sự sống và là thành phần quan trọng của làn da, chính lượng nước tạo nên độ ẩm của da. Nếu như với cơ thể con người hơn 60% là nước, thì riêng ở da nước chiếm 9%. Nếu bạn điều trị bằng thuốc lợi tiểu thì lượng nước trong da sẽ giảm đầu tiên. Như vậy, da giữ một vai trò quan trọng trong việc cân bằng nước trong cơ thể.
Dự trữ NaCl: dự trữ NaCl thay đổi ở các bộ phận khác nhau trên cơ thể. Khi thận bị tổn thương khả năng lọc NaCl sút kém, muối sẽ bị giữ lại nhiều trong máu, dẫn đến lượng NaCl ở da cũng tăng lên. NaCl ứ đọng ở da sẽ kéo theo nước gây phù. Nếu tim vào tĩnh mạch một dung dịch NaCl ưu trương thì da sẽ giữ từ 20-77% số lượng NaCl. Ăn nhạt da sẽ mất 60-90% số lượng NaCl. Như vậy da giữ một vai trò quan trọng trong việc cân bằng chất NaCl trong cơ thể.
” Chức năng tổng hợp của da: Da tổng hợp Vitamin D, vitamin D là một loại vitamin quan trọng đối với cơ thể do nó rất cần thiết cho sự hấp thu canxi ở xương. Loại vitamin này đặt biệt được tổng hợp dưới da do cần sự xúc tác của tia UV, nhưng ánh nắng tốt nhất xúc tác tổng hợp vitamin D vào vào sáng sớm trước 10h. Bên cạnh đó da còn là nơi tổng hợp Melanin; Melanin là một protein phức hợp gồm 2 loại chính là eumelanin và pheomelanin đều được hình thành chủ yếu từ tyrosin, dưới tác động của men tyrosinase.
Như vậy, chúng ta đã tìm hiểu về chức năng chính của làn da, trong bài tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu về: phân loại da và các phương pháp phân loại da phổ biến hiện nay.
Xem tiếp bài trong serie Hiểu về làn da: