TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊNKHOA NÔNG LÂMNHÓM THỰC HIỆN : Nhóm IILỚP : Lâm sinh K 07TÊN ĐỀ TÀI : SỰ SUY GiẢM ÔZÔNDANH SÁCH THÀNH VIÊN NHÓM IIHuỳnh Thị Kiều Trinh Bùi Hiến Đức Nguyễn Huy Bình Phạm Thị Kiều ChiLê Xuân Hiêp Võ Đình ChungBùi Thị Hồng Thủy Nguyễn Phi LongNguyễn Hữu Thìn Trần hoàng NamNguyễn Văn Lệ Pơ Long Nhiên Nguyễn Văn Cường Ngô Hồng PhongNguyễn Mạnh Hà1. Sự tạo thành ôzôn.Ôzon trong bầu khí quyển được tạo thành khi các tia cực tím chạm phải các phân tử oxy ,tạo thành hai nguyên tử oxy đơn ,được gọi là oxy nguyên tử.Ôxy nguyên tử kết hợp cùng một phân tử oxy tạo thành phân tủ ozon .Phân tử ozon có hoạt tính cao,khi bị tia cực tím chạm phải,lại tách ra thành một phân tủ oxy và một oxy phân tủ . Đây là một quá trình liên tục gọi là chu kỳ ôxy-ôzon O2 + tia cực tím O + O
O + O2 O3Hình ảnh tạo thành ôzon2 Vai trò của tầng ozoneLớp zone ngăn cản phần lớn các tia cực tím có hại không cho xuyên qua bầu khí quyển Trái Đất,Hình ảnh tầng ozone bảo vệ trái đất chống các tai cực tím Tầng ozon như lớp áo choàng bảo vệ trái đất trước sự xâm nhập và phá hủy của tia tử ngoại .Chiếc áo choàng quý giá ấy bị “rách”cũng có nghĩa là sự sống muôn loài sẽ bị đe dọa.Hình ảnh tầng ozone bảo vệ trái đất chống các tai cực tím a. Ưu điểm ôzon ở tầng bình lưu khí quyển Khi tia cực tím chiếu vào ôzôn, nó chia ôzôn thành phân tử O2 và nguyên tử của ôxy nguyên tử, quá trình liên tục này được gọi là chu trình ôzôn-ôxy. Chu trình này có thể bị phá vỡ bởi sự có mặt của các nguyên tử clo, flo haybrôm trong khí quyển; các nguyên tố này tìm thấy trong những hợp chất bền vững, đặc biệt là CFC là chất có thể thấy ở tầng bình lưu và được giải phóng dưới tác động của tia cực tím
Nó bảo vệ cư dân trái đất khỏi các tia tử ngoại độc hại, có thể gây ung thư da ở người cùng với những biến đổi trong cơ thể. Tầng ozon này nằm ở phần thấp của tầng bình lưu, tầng khí quyển phía trên tầng đối lưu, nơi diễn ra những ảnh hưởng của khí hậu trái đất. Ozon hấp thu ánh sáng cực tím ở đây trước khi nó có thể di chuyển tới bề mặt của hành tinh b. Nhược điểm tầng ôzon ở tầng đối lưu NO2 + tia cực tím NO + O O + O2 O3Khi tia cực tím chiếu vào ôzôn, nó chia ôzôn thành phân tử O2 và nguyên tử của ôxy nguyên tử .Ôxy nguyên tử kết hợp với N2 để tạo thành các nitơ ôxít; sau đó nó lại bị phá vỡ bởi ánh sáng nhìn thấy để tái tạo ôzôn. Chu trình nitơ ôxít để tạo thành ôzôn cũng có thể bị phá vỡ do sự có mặt của hơi nước trong khí quyển vì nó làm biến đổi các nitơ ôxít thành các dạng bền vững hơn
3. Hiện tượng suy giảm tầng ozone 3.1 Suy giảm ozone là gì? Sự suy giảm tầng ôzon là hiện tượng giảm lượng ozone trong tầng bình lưu3.2 Nguyên nhân Việc sử dụng và sản xuất các hợp chất cacbon của clo và flo cũng như các chất hóa học gây suy giảm tầng ozone khác như Tetracloit cacbon,các hợp chất của brom và Methuylchloroform.Các nguyên tố này có trong một số hợp chất bền nhất định ,đi vào tầng bình lưu và được giải phóng bởi các tia cực tím Toàn bộ các khí CFC đều được sản xuất nhân tạo ,chúng không có trong tự nhiên trước khi được con người tổng hợp ra.Các CFC được dung trong các máy điều hòa nhiệt độ các máy lạnh trước thập kỷ 1980 ,trong các qui trình làm sạch các thiết bị điện tử dễ hỏng và là sản phẩm phụ thuộc của một số quá trình hóa học Khi các hóa chất làm giảm sút ozon như vậy đi vào tầng bình lưu chúng bị phân tách ra bởi các tia cực tím,tạo thành các nguyên tử Cl .Các nguyên tử Clo phản ứng như một chất xúc tác ,có thể phá hủy hằng ngày ngàn phân tủ ozon trước khi được mang ra khỏi tầng bình lưu. Nếu các CFC phân tử tồn tại lâu ,thời gian tái tạo phải tính bằng thập kỷ.Người ta tính bằng một phân tử CFC mất trung bình là 15 năm để từ mặt đất lên đến các tầng trên của khí quyển và có thể ở đó khoảng một thế kỷ ,phá hủy đến cả trăm ngàn phân tử ôzon trong thời gian này.Quan trọng nhất là các nguyên tử Cl được tạo thành như thế sẽ tạo thành chất xúc tác hủy diệt các phân tử ozon,lấy đi một nguyên tử oxy và để lại một phân tử oxy bình thường Tiếp theo một nguyên tử tự do sẽ lấy đi oxy từ Cl và kết quả cuối cùng là một phân tử oxy và một nguyên tử Cl,bắt đầu lại chu kỳ.Một nguyên tủ Clo đơn độc sẽ phân hủy ôzon mãi mãi nếu như ko có các phản ứng khác mang nguyên tử Cl ra khỏi chu kỳ này bằng cách tạo nên các nguồn chứa khac như HCl và ClONO2 Chúng diễn ra theo sơ đồ sau:
CFCl3 tia bức xạ CFCl2 tia bức xạ, nhiệt độ thấp CF2Cl + Cl Cl + O3 ClO + O2 ClO +O3 Cl +O2 ClO + O3 ClO2+ O2 ClO2 + O3 ClO + O2Quá trình này diễn ra liên tụcNgoài ra các nhà máy và hoạt động của con người đã tạo nên một lượng lớn C02 Các lò phản ứng hạt nhân đã thải ra một lượng CO2 khá lớn.Phản ứng của Cl trong các nguồn chứa này thông thường chậm nhưng được gia tăng khi có các đám mây tầng bình lưu ở địa cực ,xuất hiện trong mùa đông ở Nam cực ,dẫn đến chu kỳ tạo thành lỗ thủng ôzon.Lỗ thủng ôzon tại Nam cực lớn lên trong năm năm quaSự suy giảm ôzon thay đổi theo vùng địa lý và tùy theo mùa .Lỗ thũng ôzon dùng để chỉ sự suy giảm ozon nhất thời hằng năm ở hai cực trái đất, những nơi mà ozon bị suy giảm vào mùa xuân cho đến 70 % của Nam cực và cho đến 30 %ở Bắc cực và tái tạo trở lại vào mùa hè
Tầng ôzon ở mặt đất 5 Biện pháp khắc phục – Sự suy giảm zon đang được quan sát thấy và các dự đoán suy giảm trong tương lai đã trở thành một mối quan tâm toàn cầu – Năm 1985 Công ước Viên và Nghị định thư Montreal bắt đầu có hiệu lực nhằm mục đích từng bước ngăn chặn việc sử dụng những loại hóa chất có thể phá hủy tầng ôzon,đánh dấu sự ra đời của Ngày quốc tế bảo vệ tang Ozon .Hiện nay việc triển khai Nghị đihj thư Montreal đã góp phần đáng kể làm giảm hơn 1,5 triệu tấn hóa chất hang năm mà có thể phá hủy tầng ozon – Theo qui định của Nghị định về chất suy giảm tầng ozon ,với các nước phát triển phải loại trừ hoàn toàn sản xâuts và sử dụng các chất CFC Và Halon vào ănm 1996 và chất HCFC vào năm 2020 -Đối với các nước đang phát triển như nước ta sẽ được ưu đâi sử dụng các chất CFC và Halon đến năm 2010 và chất HCFC vào năm 2040. Với mức tiêu thụ dưois 0,004 kg /đầu người/năm ,Viet Nam được coi là một trong nhưng nước có lượng tiêu thụ CFC thấp gần 300 lần so với nhóm nước mà nghị định thư qui định – Trong giai đoạn từ nay đến 2010 để có thể laoij trừ được hoàn toàn tiêu thụ các chất CFC và Halon ,các nước đag phát triển như Viet Nam càn được hỗ trợ kĩ thuật tăng cường năng lực và hướng tới sử dụng R-134a( ga lạnh an toàn ) và sử dụng trong hầu hết các loại tủ lạnh và điều hòa không khí ô tô đời mới
6 Khả năng phục hồi của tầng ôzon – Theo nghị định với sự tham gia của 1919 quốc gia các sản phẩm thải CFC đã bị laoij bỏ vào năm 1996 trên toàn thế giới .Quan sát cho thấy sự suy thaois tầng ôzon đã bị ngăn chặn trên diện rộng có khả năng phục hồi hoàn toàn .Theo nghiên cứu mới biến đỏi khí hậu ở Nam bán cầu cũng sẽ có khả năng phục hồi