TỔ 5CHÀO MỪNG CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI BUỔI THUYẾT TRÌNH HÔM NAY DANH SÁCH TỔ 5Nguyễn Ngọc Bảo ChiNguyễn Thị Thu HàTrương Lê Hoài NhiNguyễn Thị Kim PhụngNguyễn Thị Xuân PhươngNguyễn Thị Thanh ThảoĐinh Nguyên Hồng ThủyTạ Hoàng Thủy Tiên
Từ trồng vốn chỉ hoạt động trồng cây, nhưng ở câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nó còn được dùng để chỉ hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con người. Các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ,… đối với cây và đối vói con người có quan hệ tương đồng, do đó từ trồng (thứ hai) là một ẩn dụ. c) Nói ngọt lọt đến xương. (Tục ngữ)
Từ ngọt vốn chỉ cảm nhận của vị giác khi lưỡi tiếp xúc với thức ăn, đưa lại cảm giác dễ chịu, khác với cay, chua, mặn, chát,… Nhưng ở câu tục ngữ này, nó chỉ cảm giác về lời nói âm thanh (thính giác). Hai cảm giác này (vị giác và thính giác) đem lại ấn tượng giống nhau, nếu lời nói dễ chịu, khéo léo thì nó cũng ngọt.
2. Xác định và phân tích biện pháp tu từ trong bài ca dao sau:
Em tưởng nước giếng sâuEm nối sợi gàu dàiAi ngờ nước giếng cạnEm tiếc hoài sợi dây (Ca dao)
a) Buổi sáng, mọi người đổ ra đường. Ai cũng muốn ngẩng lên cho thấy mùi hồi chảy qua mặt. (Tô Hoài)– Mùi hồi chín, là cảm nhận bằng khứu giác (hương thơm của trái cây).– Chảy qua mặt, cảm nhận bằng thị giác (có thể nhìn thấy). Ấn dụ chuyển đổi cảm giác.– Tác dụng: Diễn tả mùi thơm lan toả nhiều đến mức có thể nhìn thấy được.b) Cha lại dắt con đi trên cát mịn Ánh nắng chảy đầy vai. (Hoàng Trung Thông)– Thường thì ánh nắng được cảm nhận bằng thị giác: Vàng óng, vàng tươi, vàng, vàng nhạt.– Ánh nắng trong câu thơ “chảy đầy vai”, ánh nắng chảy thành dòng có thể cảm nhận bằng xúc giác. Câu thơ vì vậy mà gợi hình, gợi cảm hơn.c) Em thấy cả trời sao Xuyên qua từng kẽ lá Em thấy cơn mưa rào Ướt tiếng cười của bố. (Phan Thế Cải)– Trời sao trạng thái tĩnh, Xuyên qua từng kẽ lá trạng thái động, sự chuyển động trong cảm nhận của thị giác.– Thấy cơn mưa là cảm nhận bằng thị giác, tiếng cười cảm nhận bằng thính giác, Ướt tiếng cười vừa bằng thị giác, vừa thính giác và xúc giác.– Tác dụng: Thể hiện sự ngộ nghĩnh, hồn nhiên của trẻ thơ. Bài tập 4: a.Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ trong câu thơ sau của Nguyễn Bính: Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông, Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào.*Gợi ý: – Hoán dụ: thôn Đoài, thôn Đông – người thôn Đoài, người thôn Đông (ẩn)
– Ẩn dụ: cau, trầu – chỉ người đang yêu, đang nhớ nhau – cách nói lấp lửng, bóng gió trong tình yêu đôi lứa(ẩn)b. Xác định hoán dụ trong ví dụ sau: Kháng chiến ba ngàn ngày không nghỉ Bắp chân đầu gối vẫn săn gân. (Tố Hữu)*Gợi ý : bắp chân đầu gối vẫn săn gân – tinh thần kháng chiến dẻo dai (ẩn)
Bài 5:Chỉ ra hình ảnh ẩn dụ và nêu lên ý nghĩa:a. Tục ngữ có câu : “Một giọt máu đào hơn ao nước lã”. “giọt máu đào, ao nước lã” chỉ cái gì?“giọt máu đào” là hình ảnh ẩn dụ chỉ những người có chung một huyết thống – “ao nước lã” là hình ảnh ẩn dụ chỉ những người không có quan hệ huyết thống. Đó là những người dưng nước lã. à Cả câu tục ngữ khẳng định : những người có chung một huyết mạch dù xa bao nhiêu đời vẫn gần gũi hơn những người không có quan hệ huyết thống. b. Phân tích tác dụng ẩn dụ tu từ trong bài ca dao sau : “Bây giờ mận …. Chưa ai vài” Mận, đào, lối vào vườn hồng là những ẩn dụ tu từ. Nói xa xôi chuyện mận, đào, để nói chuyện về đôi ta. Cái lối vào vườn hồng vòng vèo và kín đáo thực chất là sự tỏ tình. Ẩn dụ làm cho cách nói trở nên tế nhị, sâu sắc chàng trai muốn tỏ tình với cô gái đã mượn cách nói này. Bài tập 6:Chỉ ra các ẩn dụ và nêu ý nghĩa ẩn dụ trong các câu ca dao, câu thơ sau: a) Trăm năm đành lỗi hẹn hò Cây đa bến cũ con đò khác đưa.*Gợi ý:Cây đa bến cũ – những kỷ niệm đẹpCon đò khác đưa – cô gái đã đi lấy người con trai khác làm chồng – đã thay đổi, xa nhau…(Tác giả dân gian đã chọn được hình ảnh ẩn dụ đẹp,quen thuộc, gợi nhớ diễn đạt được một lời oán trách kín đáo).b) Thuyền ơi có nhớ bên chăng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền*Gợi ý: thuyền – người con trai (người đang xuôi ngược, đi lại – di động) bến – người con gái (kẻ đang đứng đó, ở lại – cố định)Đặt trong quan hệ song song: thuyền – bến, những vật cần có nhau, luôn luôn gắn bó – so sánh ngầm.(hình ảnh ẩn dụ gần gũi, đẹp dễ rung động diễn tả được nỗi nhớ, tấm lòng rất mực thủy chung, chờ đợi của người con gái).c) Dưới trăng quyên đã gọi hè,Đầu tường lửa lựu lập loè đơm bông.*Gợi ý: lửa lựu – mùa hè( hoa lựu màu đỏ, nở vào đầu hè – ý nói mùa hè đang đến)d) Ơi con chim chiền chiện Hót chi mà vang trời Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng. *Gợi ý: con chim chiền chiện – cuộc sống mới hót – ca ngợi mùa xuân, đất nước, cuộc đời mới đầy sức sống đang trỗi dậy (tiếng reo vui của con người)
giọt (tiếng hót- chuyển đổi cảm giác )- ca ngợi cái đẹp của sáng xuân cũng là cái đẹp của cuộc đời, cuộc sống. hứng (tiếng hót- chuyển đổi cảm giác ) – sự thừa hưởng một cách trân trọng những thành quả cách mạng e) Về thăm nhà Bác làng sen, Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng (- Nguyễn Đức Mậu) – Lửa hồng – màu đỏ – Thắp lên – nở hoaCẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE