Các ngân hàng trung ương được thành lập ở hầu hết các nền kinh tế tư bản hiện đại. Các chức năng của họ cực kỳ có ý nghĩa từ quan điểm duy trì sự ổn định của hệ thống kinh tế nhà nước, doanh thu của đồng tiền quốc gia và giải quyết các vấn đề xã hội quan trọng nhất. Tính đặc hiệu của chúng là gì? Các tính năng của Ngân hàng Nga là gì?
Lịch sử hình thành của các ngân hàng trung ương
Các yếu tố quyết định vai trò của Ngân hàng Trung ương trong nền kinh tế nhà nước
Mặc dù có sự tương đồng về các nhiệm vụ đang được giải quyết, Ngân hàng Trung ương ở các quốc gia khác nhau về mức độ độc lập với nhà nước, chủ yếu là chính trị. Ví dụ, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ được coi là một ví dụ về một trong những tổ chức tài chính có chủ quyền nhất. Đổi lại, Ngân hàng Liên bang Đức là một trong những tổ chức tín dụng có liên kết chủ yếu với nhà nước. Tuy nhiên, bất kể chủ quyền thực tế của Ngân hàng Trung ương, các chức năng chính của Ngân hàng Trung ương ở hầu hết các quốc gia nói chung là tương tự nhau. Trong số đó:
vấn đề tiền tệ quốc gia;
đảm bảo hoạt động của các tổ chức tài chính thương mại;
tham gia thực hiện các chương trình kinh tế của chính phủ;
điều tiết kinh tế vĩ mô;
kiểm soát việc tuân thủ tính hợp pháp của công việc của các tổ chức tài chính làm việc trong nước;
Tất nhiên, các lĩnh vực hoạt động này của Ngân hàng Trung ương có thể được bổ sung bởi các chức năng khác, được xác định trên cơ sở các chi tiết cụ thể về sự phát triển của hệ thống kinh tế của một quốc gia cụ thể.
Đặc điểm của Ngân hàng Nga
Chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương
Nhiều nhiệm vụ và chức năng chính của Ngân hàng Trung ương tương quan với chính sách tiền tệ của nhà nước. Mô hình này là đặc trưng của cả Ngân hàng Trung ương của các nước phát triển nói chung và Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga. Các lĩnh vực chính của chính sách tiền tệ mà các nhà nghiên cứu hiện đại nêu bật như sau:
duy trì sự ổn định giá cả
vấn đề tiền bạc
đảm bảo tỷ giá cạnh tranh của đồng tiền quốc gia,
giải quyết các vấn đề xã hội – chẳng hạn như giảm thất nghiệp.
Các ngân hàng trung ương, xây dựng chiến lược để thực hiện chính sách tiền tệ, xác định mục tiêu cho từng lĩnh vực công việc được lưu ý. Ví dụ, nó có thể là tỷ giá tiền tệ quốc gia mong muốn, tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lạm phát, vv Sau đó, họ điều chỉnh hệ thống ngân hàng để đảm bảo rằng các chỉ số chính của nó đáp ứng các giá trị mong muốn.
Chức năng ngân hàng chính của Nga
Các chức năng chính của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga là gì? Chúng tạo thành một danh sách khá rộng:
tương tác với chính phủ Liên bang Nga nhằm phát triển chính sách tài chính và tiền tệ thống nhất của nhà nước;
độc quyền phát thải đồng rúp, tổ chức lưu thông tiền tệ quốc gia Nga;
cho vay và tái cấp vốn của các ngân hàng tư nhân;
thiết lập các quy tắc định cư tại Liên bang Nga, hoạt động ngân hàng;
phục vụ ngân sách;
quản lý trữ lượng vàng của nhà nước;
làm việc về đăng ký nhà nước và cấp phép của các ngân hàng tư nhân;
kiểm soát hoạt động của các tổ chức tài chính thương mại về mặt đảm bảo tính hợp pháp của chức năng của họ;
giám sát công việc của ngân hàng tư nhân;
đăng ký thủ tục phát hành do các tổ chức tín dụng thực hiện;
hình thành các quy tắc định cư cho cư dân tài chính Nga có cơ cấu nước ngoài;
việc thiết lập các tiêu chuẩn quản lý kế toán và báo cáo tại Liên bang Nga;
kiểm soát quá trình lạm phát.
Ngân hàng Trung ương cũng tham gia vào công việc phân tích trong việc xác định các chỉ số chính về hiệu quả của nền kinh tế Nga.
Các chức năng được ghi nhận của Ngân hàng Trung ương Nga tương quan với các mục tiêu chính của Ngân hàng Trung ương Nga.
Trong số đó:
đảm bảo sự ổn định của đồng tiền quốc gia,
phát triển và củng cố hệ thống tín dụng và tài chính của Liên bang Nga,
đảm bảo hoạt động hiệu quả của hệ thống thanh toán nhà nước.
Các mục tiêu nói trên được đặt ra cho Ngân hàng Trung ương Nga cho thấy thành tựu nhất quán của họ với sự tham gia của các bộ phận cấu trúc khác nhau của tổ chức ngân hàng chính của Nga. Hãy xem xét khía cạnh này chi tiết hơn.
Cơ cấu ngân hàng trung ương
Vì vậy, các mục tiêu và chức năng của Ngân hàng Trung ương lưu ý ở trên cho thấy mối tương quan với công việc của các đơn vị cấu trúc của Ngân hàng Trung ương Nga. Tất cả đều được sắp xếp trong một hệ thống tập trung. Do đó, nguyên tắc quản lý theo chiều dọc được thực hiện tại Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga.
Cấu trúc của Ngân hàng Trung ương bao gồm:
văn phòng trung ương;
thể chế khu vực;
RCC;
trung tâm máy tính;
kho chứa đồ;
Các chi tiết cụ thể về công việc của các cấu trúc khu vực của Ngân hàng Trung ương
Hệ thống quản lý theo chiều dọc của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga bao gồm, như chúng tôi đã lưu ý ở trên, các cấu trúc khu vực của ngân hàng nhà nước chính. Xem xét các chi tiết cụ thể của các hoạt động của họ chi tiết hơn.
Có thể lưu ý rằng tên của các bộ phận lãnh thổ của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng của chủ thể của liên đoàn. Ví dụ, tại các nước cộng hòa, các tổ chức tài chính tương ứng có thể được gọi là Ngân hàng Quốc gia. Đồng thời, họ không có sự độc lập về pháp lý và không thể ban hành các hành vi pháp lý, đưa ra bất kỳ sự bảo đảm nào và thực hiện bảo lãnh mà không có sự chấp thuận của Hội đồng quản trị của văn phòng trung ương của Ngân hàng Trung ương, hoạt động ở cấp liên bang. Nhiệm vụ và chức năng của các cấu trúc khu vực của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga được quy định trong Quy chế, được phê duyệt bởi Hội đồng quản trị của văn phòng trung ương của Ngân hàng Trung ương. Đổi lại, Ngân hàng Trung ương Nga có tư cách giống như Ngân hàng Quốc gia Cộng hòa Liên bang Nga tại các thành phố có ý nghĩa liên bang, vùng lãnh thổ, khu vực, cũng như tự trị quận của Nga.
Quản lý cấp cao của Ngân hàng Trung ương
Trách nhiệm về hiệu quả của các chức năng cơ bản của Ngân hàng Trung ương phải được thực hiện trực tiếp với ban lãnh đạo cao nhất của Ngân hàng Trung ương. Xem xét các chi tiết cụ thể về chức năng của tổ chức tương ứng chi tiết hơn.
Cơ quan chủ quản chính của Ngân hàng Nga là Hội đồng quản trị. Nó là một cấu trúc trường đại học chịu trách nhiệm cho các chức năng chính của Ngân hàng Trung ương, các hoạt động chính của ngân hàng, cũng như quản lý tổ chức. Hội đồng quản trị của Ngân hàng Trung ương bao gồm Chủ tịch Ngân hàng Trung ương, cũng như 12 thành viên của Hội đồng Ngân hàng Trung ương làm việc trên cơ sở liên tục. Cơ cấu quản lý cấp cao của Ngân hàng Nga Nga đang được xem xét hình thành cấu trúc nội bộ của văn phòng trung tâm của tổ chức, phê duyệt các điều lệ của các bộ phận cấu trúc khác nhau của Ngân hàng Trung ương. Hội đồng quản trị chịu trách nhiệm điều tiết hoạt động của các tổ chức tài chính thương mại ở Nga.
Công cụ ngân hàng trung ương
Bằng những công cụ nào Ngân hàng Trung ương Nga có thể thực hiện các chức năng của mình? Các nhà nghiên cứu phân biệt danh sách sau đây của họ:
phê duyệt tỷ lệ chính cho các hoạt động cơ bản;
hình thành các yêu cầu dự trữ;
giao dịch thị trường mở;
cho vay và tái cấp vốn của các tổ chức tài chính thương mại;
quy định tiền tệ;
phát hành tài sản riêng.
Nói chung, như chúng ta thấy, danh sách các công cụ được lưu ý tương quan với các chức năng chính của Ngân hàng Trung ương. Hoạt động quản lý của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga được thực hiện thông qua việc xuất bản các hành vi quy định đặc biệt – mệnh lệnh, hướng dẫn. Luật pháp của Liên bang Nga có thể xác định các công cụ khác cho phép thực hiện các chức năng cơ bản của Ngân hàng Trung ương Liên bang Nga.
Vì vậy, chúng tôi đã kiểm tra các tính năng chính của các hoạt động của Ngân hàng Trung ương với tư cách là một tổ chức tài chính nói chung, cũng như Ngân hàng Nga nói riêng. Các chức năng chính của Ngân hàng Trung ương có thể được trình bày ngắn gọn trong danh sách sau đây:
điều tiết kinh tế vĩ mô trong tương quan với các mục tiêu xã hội;
đảm bảo sự ổn định của hệ thống tài chính của nhà nước;
vấn đề tiền tệ quốc gia và đảm bảo doanh thu tiền mặt trong nước.
Sự tương tác của Ngân hàng Trung ương và chính phủ
Vai trò và chức năng của Ngân hàng Trung ương cố định trong pháp luật trong thực tế có nghĩa là tổ chức ngân hàng chính của nhà nước sẽ phải tương tác với các cơ quan chính phủ khác, và theo nghĩa này, các thông tin liên lạc này có thể đi kèm với một số mâu thuẫn. Họ có thể là gì?
Ngân hàng Trung ương có cần độc lập không?
Vậy, Ngân hàng Trung ương có nên độc lập với chính phủ? Có hai quan điểm cực về vấn đề này.
Giả định đầu tiên – vâng, Ngân hàng Trung ương nên độc lập nhất có thể với các thể chế chính trị khác. Điều này được xác định trước bởi các quy luật của nền kinh tế tư bản, theo đó, quyền tự do hành động của một thực thể thị trường cụ thể càng lớn, hệ thống kinh tế càng phát triển hiệu quả – trong một ngành cụ thể hoặc trên quy mô của nhà nước nói chung.
Đối trọng chính của vị trí này – sự độc lập của Ngân hàng Trung ương là chính xác tốt cho đến khi cuộc khủng hoảng trong nền kinh tế. Sau này, các hành động của Ngân hàng Trung ương, được quyết định bởi một số phân tích và tính toán, trong đó một sai lầm luôn có thể xuất hiện, có thể xác định trước sự xuất hiện của một cuộc khủng hoảng chính trị xã hội quy mô lớn. Trong các kịch bản như vậy, Ngân hàng Trung ương nên, và ít nhất là tính đến vị trí của các cấu trúc chính phủ, và tốt nhất là, đưa các hoạt động của nó phù hợp với các ưu tiên đó,được hình thành ở cấp độ của các tổ chức chính trị phi ngân hàng.
Luận điểm về sự độc lập của Ngân hàng Trung ương được phổ biến rộng rãi trong cộng đồng chuyên gia Nga rằng Ngân hàng Trung ương Nga thực sự không muốn cho phép dự trữ ngoại hối của nhà nước đối với cơ sở hạ tầng hoặc giải quyết các vấn đề xã hội – thay vào đó, dự trữ vàng tiếp tục được giữ trong tài sản nước ngoài. Theo nghĩa này, các hoạt động của Ngân hàng Nga có thể được đánh giá là không phù hợp với các ưu tiên của Chính phủ. Có một phản biện cho luận điểm này – hiện tại, trữ lượng vàng, dựa trên thực tế kinh tế vĩ mô, không nên sử dụng như một nguồn lực đầu tư. Tốt hơn hãy để nó được dự trữ trong trường hợp khủng hoảng trong nền kinh tế. Ngay khi nhu cầu sử dụng dự trữ vàng làm công cụ đầu tư xuất hiện và chính phủ Nga xác nhận điều này, Ngân hàng Trung ương sẽ công bố trữ lượng tương ứng, các nhà nghiên cứu tin tưởng.